Jr 23,9-40

PRZECIW FAŁSZYWYM PROROKOM
Powszechne zepsucie
23 9 O prorokach. Rozdziera się serce we mnie, wszystkie moje członki ogarnia drżenie, jestem jak człowiek pijany, jak człowiek przesycony winem - z powodu Pana i Jego świętych słów. 10 «Kraj bowiem przepełniony jest cudzołożnikami <tak, cały kraj pogrążony jest w smutku z powodu przekleństwa, wyschły pastwiska stepowe>*, ich zabiegi zmierzają ku złemu, ich siłą jest nieprawość. 11 Albowiem nawet prorok, nawet kapłan postępują haniebnie, nawet w moim domu znalazłem ich nieprawość - wyrocznia Pana. 12 Dlatego będzie ich droga dla nich gruntem śliskim, na którym się potkną w ciemnościach i upadną. Albowiem ześlę na nich nieszczęście w roku, w którym ich nawiedzę - wyrocznia Pana.
Zepsucie proroków
13 Także wśród proroków Samarii* widziałem szaleństwo: prorokowali w imię Baala i zwodzili mój naród, Izraela. 14 A wśród proroków Jerozolimy widziałem obrzydliwość: cudzołóstwo, zatwardziałość w kłamstwie i popieranie złoczyńców, przy czym nikt się nie nawraca ze swej niegodziwości. Stali się oni wszyscy dla Mnie jakby Sodomą, a mieszkańcy ich jakby Gomorą»*. 15 Dlatego to mówi Pan Zastępów o prorokach: «Oto dam im za pokarm piołun, a za napój wodę zatrutą*. Albowiem od proroków z Jerozolimy rozeszła się niegodziwość po całym kraju».
Prawdziwi a fałszywi prorocy
16 To mówi Pan Zastępów: «Nie słuchajcie proroków, którzy wam przepowiadają: wprowadzają was w błąd; zwiastują wam urojenia swego serca, nie zaś to, co pochodzi z ust Pańskich. 17 Mówią stale tym, co uwłaczają słowu Pana: "Będziecie zażywać pomyślności". Wszystkich zaś tych, co idą za popędem swego serca, zapewniają: "Nie spotka was nieszczęście". 18 * Kto bowiem stał w radzie Pana, widział i słyszał Jego słowo? Kto nadsłuchiwał Jego słowa i usłyszał je? 19 Oto nawałnica Pańska, gniew powstaje, burza szaleje, spada na głowę niegodziwych. 20 Nie ustanie gniew Pana, dopóki nie wykona On i nie urzeczywistni zamiarów swego serca. Przy końcu dni zrozumiecie to w pełni. 21 Nie posłałem tych proroków, lecz oni biegają; nie mówiłem do nich, lecz oni prorokują. 22 Gdyby stali w mojej radzie*, głosiliby moje słowa mojemu narodowi i nawróciliby ich ze złej drogi oraz z przewrotnego postępowania.
Nadużycia fałszywych proroków i kara za nie
23 Czy jestem Bogiem [tylko] z bliska - wyrocznia Pana - a z daleka [już] nie jestem Bogiem?* 24 Czy może się człowiek ukryć w zakamarkach, tak bym go nie widział? - wyrocznia Pana. Czy nie wypełniam nieba i ziemi? 25 Słyszałem to, co mówią prorocy, którzy prorokują fałszywie w moim imieniu: "Miałem sen, miałem sen!" 26 Dokądże będzie tak w sercu proroków, przepowiadających kłamliwie i przepowiadających złudy swego własnego serca? 27 Zmierzają ku temu, by przez sny swoje, które jeden drugiemu opowiada, poszło w niepamięć moje Imię u mojego ludu, podobnie jak zapomnieli mego Imienia dla Baala ich przodkowie. 28 Prorok, który miał sen, niech opowiada swój sen! Kto miał moje słowo, niech wiernie opowiada moje słowo! Co ma wspólnego słoma z ziarnem* - wyrocznia Pana. 29 Czy moje słowo nie jest jak ogień* - wyrocznia Pana - czy nie jest jak młot kruszący skałę? 30 Oto dlatego się zwrócę przeciw prorokom - wyrocznia Pana - którzy kradną sobie nawzajem moje słowo*. 31 Oto się zwrócę przeciw prorokom - wyrocznia Pana - którzy używają swego własnego języka, by wypowiadać wyrocznie. 32 Oto się zwrócę przeciw tym, którzy prorokują sny kłamliwe - wyrocznia Pana - opowiadają je i zwodzą mój lud kłamstwami i chełpliwością. Nie posłałem ich ani nie dawałem polecenia; w niczym też nie są użyteczni dla tego narodu - wyrocznia Pana.
"Brzemię Pańskie" i jego znaczenie
33 A jeśli ten naród albo prorok, albo kapłan cię zapyta: "Jakie jest brzemię* Pańskie?", odpowiesz im: "Wy jesteście brzemieniem, bo odrzuciłem was" - wyrocznia Pana. 34 A proroka, kapłana czy lud - ktokolwiek powie "brzemię Pańskie", ukarzę wraz z jego domem. 35 Tak będziecie mówić każdy do swego przyjaciela i każdy do swego brata: "Co odpowiedział Pan?" lub: "Co mówił Pan?" 36 Nie wspominajcie już więcej "brzemienia Pańskiego", inaczej bowiem stanie się mówiącemu brzemieniem jego własne słowo, gdyż odwróciliście sens słów Boga żywego, Pana Zastępów, Boga naszego. 37 Tak należy mówić do proroka: "Co odpowiedział tobie Pan?" lub: "Co mówił Pan?" 38 Jeślibyście mimo to mówili: "brzemię Pańskie", to wtedy tak mówi Pan: Ponieważ używacie tego wyrażenia "brzemię Pańskie", mimo że wam zakazałem mówić "brzemię Pańskie", 39 dlatego podniosę was zupełnie i wyrzucę sprzed mojego oblicza, was i miasto, które dałem wam i waszym przodkom. 40 Okryję was wieczną niesławą, wieczną hańbą, która nigdy nie ulegnie zapomnieniu».


Przypisy

23,10 - Zapewne glosa, którą opuszcza LXX.
23,13 - Tj. państwa północnego, które w chwili wypowiadania słów przez Proroka dawno już nie istniało.
23,14 - Dwa przeklęte przez Boga miasta (Rdz 18,20nn; Rdz 19,1nn; Iz 1,9n) były synonimem zepsucia, ale także przykładem surowej kary Bożej.
23,15 - Podobnie jak Jr 9,14 symbolizują one katastrofę narodową. O pochodzeniu tego obrazu zob. przypis do Jr 8,14.
23,18 - Uzupełnienie redaktorskie z Iz 40,13 i Jr 30,23n.
23,22 - Prorocy prawdziwi, powołani przez Boga, są Jego powiernikami i należą jakby do rady przybocznej Pana (por. Am 3,7).
23,23 - W przeciwieństwie do lokalnych bóstw pogańskich Pan widzi z niedostępnej sfery nieba dokładnie wszystkie poczynania człowieka.
23,28 - Fałszywe słowo prorockie z prawdziwym.
23,29 - Słowo Boże jako ogień - zob. Jr 20,9.
23,30 - Fałszywi prorocy powtarzali chętnie (z braku objawień Bożych) słowa innych proroków jako własne.
23,33 - "Brzemię" (hebr. massa) oznaczało oprócz "ciężaru" także słowo lub wyrocznię prorocką. Określenie to mogło być zrozumiane opacznie lub nawet bluźnierczo, wobec czego Prorok zakazuje jego używania. Cały urywek (w. 33-39) jest pochodzenia późniejszego.

Zobacz rozdział